საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის დღე.
მცხეთა, სვეტიცხოველი, 1917 წლის 1/13 ოქტომბერი, სვეტიცხოვლობა.
Day of Restoration of Autocephaly of the Georgian Church.
Mtskheta, Svetitskhoveli, October 1/13, 1917, Svetitskhovloba.
საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის აქტი.
დოკუმენტი დაცულია საქართველოს საპატრიარქოს არქივში.
Act of Restoration of Autocephaly of the Georgian Church.
The document is kept in the archives of the Georgian Patriarchate.
.jpg)
წინ - პატრიარქი კირიონ II (საძაგლიშვილი), მისგან მარცხნივ - მიტროპოლიტი ლეონიდე (ოქროპირიძე), მარჯვნივ - მიტროპოლიტი ანტონი (გიორგაძე), უკან - არქიმანდრიტი ნაზარი (ლეჟავა).
ფოტო გადაღებულია 1917 წლის 1 (14 ოქტომბერს) პატრიარქ კირიონ II-ის ინტრონიზაციის შემდეგ, სამთავროს მონასტერში.
ფოტოს ფონად გამოყენებულია ქართულ-ფრანგულად ნაბეჭდი მოსაწვევი კათოლიკოს-პატრიარქ კირიონის ინტრონიზაციაზე სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარში.
Front - Patriarch Kyrion II (Sadzaglishvili), to his left - Metropolitan Leonide (Okropiridze), to the right - Metropolitan Anthony (Giorgadze), back - Archimandrite Nazar (Lezhava)
The photo was taken after the enthronement of Patriarch Kyrion II (October 14, 1917) at the Samtavro Monastery.
The Georgian-French printed invitation to the enthronement of Catholicos-Patriarch Kyrion in Svetitskhoveli Cathedral is used as a background for the photo.
საქართველოს ეკლესიის პირველი ადგილობრივი კრება.
თბილისი, 1917 წლის სექტემბერი.
The first local council of the Georgian Church.
Tbilisi, September 1917.
ეპისკოპოსი კირიონი (საძაგლიშვილი) გადასახლებაში.
1904 წელი, ორიოლის ეპარქია, რუსეთი.
Bishop Kyrion (Sadzaglishvili) in exile.
1904, Diocese of Oryol, Russia.
.jpg)
კირიონ II (საძაგლიშვილი) - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1917-1918 წლებში.
სხვადასხვა დროს იყო ალავერდის, გორისა და სოხუმის ეპარქიების, საქართველოს ფარგლებს გარეთ კი - კამენეც-პოდოლსკის, ხერსონის, ორიოლის, პოლოცკისა და ვიტებსკის ეპარქიების წინამძღოლი.
1906 წელს, სოხუმში დაბრუნების შემდეგ, პატრიარქი კირიონი აქტიურად ჩაერთო ე.წ. ავტოკეფალისტების მოძრაობაში, რის გამოც მისი დევნა - ცილისწამება, გადასახლებები, სასულიერო წოდების ჩამორთმევა და ა.შ. - დაიწყო.
საქართველოში კირიონმა მხოლოდ 1917 წელს მოახერხა დაბრუნება. 1917 წლის 8-17 სექტემბერს თბილისში, სიონის საპატრიარქო ტაძარში, გამართულ საეკლესიო კრებაზე კირიონი კათოლიკოს-პატრიარქად აირჩიეს. 1918 წლის 27 ივნისს კირიონი ტყვიით განგმირული იპოვეს მარტყოფის მონასტერში.
აქვს არაერთი მონოგრაფიული ნაშრომი და ცალკეული კვლევა, რომელთა ნაწილი აქტიურად ქვეყნდებოდა. განსაკუთრებული წვლილი მიუძღვის ქართული სიძველეების შეგროვებასა და გადარჩენაში. გახსნა არაერთი ქართული სკოლა და გამოირჩეოდა ქველმოქმედებით.
2002 წელს საქართველოს ეკლესიამ პატრიარქი კირიონი წმინდანად შერაცხა.
Kyrion II (Sadzaglishvili) - Catholicos-Patriarch of Georgia in 1917-1918.
After returning to Sokhumi in 1906, Patriarch Kyrion became actively involved in the so-called autocephalous movement, which led to his persecution - slander, deportation, deprivation of the clergy, and so on.
Kyrion managed to return to Georgia only in 1917. On September 8-17, 1917, at the ecclesiastical assembly held at the Sioni Patriarchal Cathedral in Tbilisi, Kyrion was elected Catholicos-Patriarch. On June 27, 1918, Kyrion was found shot dead in the Martkopi Monastery.
In 2002, the Georgian Church canonized Patriarch Kyrion.
„26 მაისს. 5 სათ. გაისმა პირველი თავისუფალი სიტყვა თავისუფალ საქართველოში“.
პატრიარქ კირიონ II-ის (საძაგლიშვილი) სიტყვა 1918 წლის 26 მაისს, საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის დღეს.
"On May 26. 5 p.m. The first free speech was heard in free Georgia“.
Speech of Patriarch Kyrion II (Sadzaglishvili) on May 26, 1918, the day of the restoration of Georgia's independence.
პატრიარქ კირიონის ნაშრომი ტავრიის ქერსონესის ქართული მონასტრის შესახებ.
რუსულ ენაზე, უთარიღო.
Patriarch Kyrion's work on the Georgian Monastery of Kersones in Tavria.
In Russian, undated.
პატრიარქ კირიონ II-ის დაკრძალვა.
თბილისი, 1918 წელი.
Funeral of Patriarch Kyrion II.
Tbilisi, 1918.
კონსტანტინოპოლში რომის პაპის ბენუა XV-ის სამოციქულო დელეგაციისა (მარცხნივ) და (მარჯვნივ) პოლონელთა ეროვნული საბჭოს წარმომადგენლის - ვილკომირსკის (მარჯვნივ) - სამძიმრის წერილები პატრიარქ კირიონ II -ის გარდაცვალებასთან დაკავშირებით.
The Apostolic Delegation of Pope Benoit XV in Constantinople (on the left) and the letters of condolence of the representative of the Polish National Council - Wilcomirski - on the death of Patriarch Kirion II (on the right).
ლეონიდე (ოქროპირიძე) - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1919-1921 წლებში.
1888 წლის 2 მაისს ლეონიდე მღვდელმონაზვნად აკურთხეს. თავდაპირველად დანიშნული იყო კავკასიაში ქრისტიანობის აღმდგენელი საზოგადოების მისიონერად და სკოლების ინსპექტორად; ეწეოდა აქტიურ მისიონერულ მოღვაწეობას, ხსნიდა სკოლებს. 1892 წელს მამა ლეონიდე ზედაზნის მონასტრის იღუმენად. 1896 წელს გახდა საქართველო-იმერეთის კანტორის წევრი და საღმრთო წიგნების გამსწორებელ კომიტეტის თავმჯდომარე. მან 1897 წელს საფუძველი ჩაუყარა თბილისის საეკლესიო სიძველეთსაცავის კომიტეტს; 1898 წელს გორის ეპისკოპოსად აკურთხეს. 1900 წელს ეპისკოპოსი ლეონიდე იმერეთის ეპისკოპოსად გადაიყვანეს, ხოლო 1908 წელს - გურია-სამეგრელოს ეპარქიის მმართველად. 1917 წლის 12 მარტს ეპისკოპოსმა ლეონიდემ სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძრის ამბიონიდან მრევლს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენა ახარა.
კათოლიკოს-პატრიარქი 1921 წლის 11 ივნისს შავი ჭირით გარდაიცვალა.
Leonide (Okropiridze) – Catholicos-Patriarch of All Georgia in 1919-1921.
On May 2, 1888, Leonidas was ordained a hieromonk. Originally he was appointed as a missionary of the Society for the Restoration of Christianity in the Caucasus and inspector of schools; He was active in missionary work, opening schools. In 1892, Father Leonidas became abbot of the monastery of Zedazeni. In 1896 he became a member of the Georgian-Imereti Synod and Chairman of the Committee for the Correction of religious books. He founded the Tbilisi Ecclesiastical Antiquities Committee in 1897; in 1898 he was consecrated Bishop of Gori. In 1900, Bishop Leonide was transferred to the position of Bishop of Imereti, and in 1908 to the head of the Diocese of Guria-Samegrelo. On March 12, 1917, the bishop Leonide announced the restoration of the autocephaly of the church to the parishioners from the pulpit of Svetitskhoveli Cathedral.
The Catholicos-Patriarch died of the Black Plague on June 11, 1921.
საქართველოს ეკლესიის მესამე ადგილობრივი კრება.
გელათი, 1921 წლის სექტემბერი.
კრებაზე განიხილებოდა საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის არჩევნები. წარმოდგენილი იყო ორი კანდიდატურა, მიტროპოლიტები ამბროსი (ხელაია) და ნაზარი (ლეჟავა). საბოლოოდ, ხმათა უმრავლესობით საპატრიარქო ტახტი ეპისკოპოსმა ამბროსიმ (ხელაია) დაიკავა.
The third local counsil of the Georgian Church.
Gelati, September 1921.
The elections of the Catholicos-Patriarch of Georgia were discussed at the counsil. Two candidates were nominated, Metropolitans Ambrose (Khelaia) and Nazar (Lezhava). Finally, Bishop Ambrose (Khelaia) took the patriarchal throne by a majority of votes.
ამბროსი (ხელაია) - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1921-1927 წლებში.
1887 წელს სოჭში მღვდლად აკურთხეს. 1892 წელს სოხუმის საკათედრო ტაძარში დანიშნეს კანდელაკად. შემდეგ დაინიშნა სოხუმის, ახალი ათონისა და ლიხნის საეკლესიო-სამრევლო სკოლების ზედამხედველად და ქართული ენის მასწავლებლად. 1901 წელს დაამთავრა ყაზანის აკადემია. 1902 წელს, სამშობლოში დაბრუნების შემდეგ, აიყვანეს არქიმანდრიტის ხარისხში და დაინიშნა ჭელიშის მონასტრის წინამძღვრად. 1904 წელს არქიმანდრიტი ამბროსი თბილისში ფერიცვალების მონასტრის წინამძღვრად გადაიყვანეს. 1905 წელს რუსეთში გადაასახლეს. 1908 წელს ეგზარქოს ნიკონის მკვლელობაში მონაწილეობა ბრალად დასდეს, რის გამოც გადაასახლეს რიაზანის ეპარქიაში და შეუჩერეს მღვდელმოქმედება; 1917 წლის აგვისტოში დაბრუნდა საქართველოში; იმავე წელს ჭყონდიდის ეპარქიის ეპისკოპოსი გახდა, შემდეგ კი - მიტროპოლიტი. 1921 წლის 1-5 სექტემბერს გელათის საეკლესიო კრებაზე აირჩიეს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად.
1922 წლის 10 აპრილიდან 14 მაისამდე ჩრდილოეთ იტალიის ქალაქ გენუაში ჩატარდა საერთაშორისო კონფერენცია, რომელიც მიეძღვნა „ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების ეკონომიკის აღდგენას“. კონფერენციის დაწყებამდე პატრიარქმა ამბროსიმ თავისი ცნობილი მიმართვა გააგზავნა საქართველოდან წითელი ჯარების გაყვანისა და ქვეყნის განთავისუფლების მოთხოვნით. შედეგად პატრიარქი ამბროსი და საკათალიკოსო საბჭოს ცხრა წევრი დააპატიმრეს. პატრიარქს თითქმის რვა წელი მიუსაჯეს სასტიკი იზოლაციითა და ქონების კონფისკაციით; 1924 წელს ამნისტიით გამოუშვეს და კათოლიკოსობაც აღუდგინეს.
ამბროსი ხელაია ბევრს მუშაობდა ქართული კულტურის კვლევასა და გადარჩენაზე. მისი აღმოჩენილია „მოქცევაჲ ქართლისაჲს“ ჭელიშური რედაქცია. მის კალამს ეკუთვნის არაერთი მნიშვნელოვანი კვლევა.
1995 წელს საქართველოს მართლმადიდებელმა ეკლესიამ ის წმინდანად შერაცხა.
Ambrose (Khelaia) - Catholicos-Patriarch of Georgia in 1921-1927.
On September 1-5, 1921, he was elected Catholicos-Patriarch of Georgia at the Gelati Ecclesiastical Assembly.
From April 10 to May 14, 1922, an international conference was held in Genoa, northern Italy, dedicated to "the economic recovery of Central and Eastern Europe." Before the conference, Patriarch Ambrose sent his famous appeal demanding the withdrawal of the Red Army from Georgia and the liberation of the country. As a result, Patriarch Ambrose and nine members of the Catholic Council were arrested. The Patriarch was sentenced to almost eight years in solitary confinement and confiscation of property; It was amnestied in 1924 and Catholicism was restored.
„უტყუარი ცნობაა ოქტომბრის დამლევ რიცხვებში საგანგებო კომისიის აგენტებმა გადაიყვანეს მეტეხის ციხეში საქართველოს კათოლიკოსი ამბროსი.
გვარჯალაძე“.
კონსტანტინე გვარჯალაძის საიდუმლო დეპეშა აკაკი ჩხენკელთან, უთარიღო.
"It is unmistakable information that the agents of the special commission transferred the Catholicos of Georgia Ambrose to Metekhi prison in late October.
Gvarjaladze”.
Konstantine Gvarjaladze's secret telegram to Akaki Chkhenkeli, undated.
ქრისტეფორე III (ციცქიშვილი) - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1927-1932 წლებში.
1905 წელს მამა ქრისტეფორე თავმჯდომარეობდა ქართლ-კახეთის ეპარქიის სამღვდელო პირთა კრებას, რომელმაც შეიმუშავა და რუსეთის იმპერიის მთავრობის მინისტრთა კაბინეტში გაგზავნა მოთხოვნა საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის შესახებ. კრება სასტიკად დაარბიეს კაზაკებმა, ხოლო ქრისტეფორეს აეკრძალა მღვდელმსახურება.
1922 წლიდან ეპისკოპოსი ქრისტეფორე იყო ჯერ მანგლისის, ხოლო შემდეგ - ურბნისის ეპარქიების წინამძღოლი. იმავე წლის 28 მაისს დაინიშნა კათოლიკოს-პატრიარქის ქორეპისკოპოსად. 1923 წლის 12 იანვრიდან 1925 წლის 8 მარტამდე ასრულებდა პატრიარქის მოსაყდრის მოვალეობას. 1925-1927 წლებში განაგებდა ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქიას.
არის არაერთი ლიტერატურული წერილის, პიესის, თხზულების ავტორი.
1927 წლის 26 ივნისს აირჩიეს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად.
Christopher III (Tsitskishvili) - Catholicos-Patriarch of Georgia in 1927-1932
From 1922, Bishop Christopher was the head of the dioceses of Manglisi and then of Urbnisi. On May 28 of the same year he was appointed co-bishop of the Catholicos-Patriarch. From January 12, 1923 to March 8, 1925, he served as a patriarch. In 1925-1927 he ruled the Tskhum-Abkhazian Diocese.
Is the author of numerous literary letters, plays, essays. On June 26, 1927, he was elected Catholicos-Patriarch of Georgia.
კალისტრატე (ცინცაძე) - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1932-1952 წლებში.
1893 წელს კალისტრატე მღვდლად აკურთხეს და მსახურობდა დიდუბის ტაძარში; 1903 წლიდან ქაშუეთის ტაძრის მღვდელმსახური იყო. 1924 წელს დააპატიმრეს პატრიარქ ამბროსის მიერ გენუის კონფერენციაზე გასაგზავნი წერილის შედგენაში მონაწილეობის გამო, თუმცა მოგვიანებით ამნისტიის საფუძველზე ციხიდან გაათავისუფლეს.
1925 წელს მას ნინოწმინდის ეპისკოპოსად დაასხეს ხელი, ებოძა მიტროპოლიტის ხარისხი და პატრიარქის თანამოსაყდრეც გახდა. 1927 წლიდან ეპისკოპოსი კალისტრატე განაგებდა მანგლისის ეპარქიას.
1932 წლის 24 ივნისს საეკლესიო კრებამ ის სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად აირჩია.
გარდა საეკლესიო მსახურებისა, პატრიარქი კალისტრატე დაკავებული იყო საოცრად ნაყოფიერი საზოგადოებრივი და სამეცნიერო საქმიანობით: სხვადასხვა დროს იყო საეკლესიო მუზეუმის მდივანი, ქართული საღვთისმსახურო წიგნების შემსწორებელი კომისიის წევრი, მცხეთის ტაძრების აღორძინების კომიტეტის მდივანი, ქართული ფილარმონიული საზოგადოების ერთ-ერთი დამაარსებელი და ა.შ. აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ე.წ. ავტოკეფალისტების მოძრაობაში. დიდი დამსახურება მიუძღვის ქართული სიძველეებისა და ისტორიული ძეგლების გადარჩენაში. მისი პატრიარქობისას, 1943 წელს, რუსეთის ეკლესიამ ცნო საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალია.
Callistratus (Tsintsdze) - Catholicos-Patriarch of Georgia in 1932-1952.
In 1925 he was ordained bishop of Ninotsminda, became a metropolitan and became a co-patriarch. Since 1927, Bishop Callistratus ruled the Diocese of Manglisi.
On June 24, 1932, he was elected Catholicos-Patriarch of Georgia by the Ecclesiastical Assembly.
His merit is great in the preservation of Georgian antiquities and historical monuments. During his patriarchate in 1943, the Russian Church recognized the autocephaly of the Georgian Church.
სხედან მარცხნიდან ეპისკოპოსი კალისტრატე (ცინცაძე), პატრიარქი ამბროსი (ხელაია), პეტრე მირიანაშვილი. უკან, ცენტრში, დგას: არქიმანდრიტი ანტონი (თოთიბაძე).
XX საუკუნის 30-იანი წლები.
From the left Bishop Kalistrate (Tsintsadze), Patriarch Ambrose (Khelaia), Petre Mirianashvili. Back, in center, Archimandrite Anthony (Totibadze).
30s of the 20th century.
მელქისედეკ III (ფხალაძე) – სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1952-1960 წლებში.
1922-1925 წლებში იგი თბილისის სიონის საკათედრო ტაძრისა და ანჩისხატის ეკლესიის დეკანოზი იყო; 1925 წელს ხელი დაასხეს ალავერდის ეპისკოპოსად, შემდეგ გადაიყვანეს წილკნის ეპისკოპოსად; 1935 წელს მიტროპოლიტი გახდა და დაინიშნა ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქიის მმართველად. მიტროპოლიტი მელქისედეკი 1944 წელს გახდა ურბნისის ეპარქიის წინამძღოლი. 1952 წლის 5 აპრილს საეკლესიო კრებაზე ის აირჩიეს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად.
პატრიარქი მელქისედეკი იყო გამორჩეულად განათლებული პიროვნება, კარგად ფლობდა ძველ ბერძნულ ენას. სხვა დიდ საქმეებთან ერთად მისი პატრიარქობის პერიოდში მოხერხდა სიონის საპატრიარქო ტაძარში ქართული წირვა-ლოცვისა და გალობის აღდგენა.
Melchizedek III (Pkhaladze) - Catholicos-Patriarch of Georgia in 1952-1960
In 1922-1925 he was the dean of Tbilisi Sioni Cathedral and Anchiskhati Church; In 1925 he was ordained Bishop of Alaverdi, then transferred to Bishop of Tsilkani; In 1935 he became a metropolitan and was appointed governor of the Tskhum-Abkhazia diocese. Metropolitan Melchizedek became head of the Diocese of Urbnisi in 1944. On April 5, 1952, at the Ecclesiastical Assembly, he was elected Catholicos-Patriarch of All Georgia.
The Patriarch Melchizedek was an exceptionally educated person. Fluent in ancient Greek. Among other great deeds, during his patriarchate, the Georgian liturgy and chant were restored in the Zion Patriarchal Cathedral
![პატრიარქი ეფრემ II (სიდამონიძე) (1960-1972 წლები). <br>
თბილისი [1960 წელი]. <br>
Patriarch Ephrem II (Sidamonidze) (1960-1972). <br>
Tbilisi [1960]. <br>](https://archive.gov.ge/storage/images/19_efremi.jpg)
პატრიარქი ეფრემ II (სიდამონიძე) (1960-1972 წლები).
თბილისი [1960 წელი].
Patriarch Ephrem II (Sidamonidze) (1960-1972).
Tbilisi [1960].
ეფრემ II (სიდამონიძე) - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1960-1972 წლებში.
1922 წელს ეფრემი აკურთხეს მღვდელმონაზვნად; 1925 წელს აიყვანეს არქიმანდრიტის ხარისხში. 1927 წელს მას ხელი დაასხეს ჯერ მანგლისის, ხოლო შემდეგ - ნინოწმინდის ეპისკოპოსად. იმავე პერიოდში გახდა კათოლიკოს-პატრიარქის ქორეპისკოპოსი და დროებით განაგებდა ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქიას. 1930 წელს ასევე დროებით ჰქონდა ჩაბარებული ურბნისის ეპარქია. 1937-1944 წლებში ანტისაბჭოთა საქმიანობის ბრალდებით რეპრესირებული იყო.
1944 წელს იგი დაინიშნა ქუთათელ-გაენათელ ეპისკოპოსად, 1945 წელს აიყვანეს მიტროპოლიტის ხარისხში. სხვადასხვა დროს მიტროპოლიტი ეფრემი მართავდა არგვეთის, ნიკორწმინდის, ცაგერის, ჭყონდიდის ეპარქიებს. 1953 წელს გახდა ბათუმ-შემოქმედის ეპარქიის მღვდელმთავარი და განაგებდა ჭყონდიდის ეპარქიას.
1960 წელს იყო კათოლიკოს-პატრიარქის მოსაყდრე. იმავე წლის 20 თებერვალს მიტროპოლიტი ეფრემი საეკლესიო კრებამ აირჩია სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად.
1970 წელს, სიონის საკათედრო ტაძარში მსახურების შემდეგ, მას მიენიჭა ღვთისმეტყველების დოქტორის სამეცნიერო ხარისხი.
Ephrem II (Sidamonidze) - Catholicos-Patriarch of Georgia in 1960-1972
In 1960 he was crowned Catholicos-Patriarch. On February 20 of the same year, Metropolitan Ephrem was elected by the Ecclesiastical Assembly as the Catholicos-Patriarch of Georgia.
In 1970, after serving at Sioni Cathedral, he was awarded the degree of Doctor of Theology.
სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ეფრემ II, არქიმანდრიტი რომანოზი (პეტრიაშვილი) და გოგლა ლეონიძე.
მოსკოვი, 1962 წელი.
Catholicos-Patriarch of All Georgia Ephrem II, Archimandrite Romanoz (Petriashvili) and Gogla Leonidze.
Moscow, 1962.
დავითი (დევდარიანი) - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1972-1977 წლებში.
ეკლესიაში მსახურება დაიწყო 1918 წლიდან; 1928 წელს დაინიშნა ხარაგაულის რაიონის მთავარხუცესად. 1930 წლიდან მამა დავითი მსახურობდა სიონის საკათედრო ტაძარში; 1932-1947 წლებში, სხვადასხვა დროს, იყო ქაშუეთისა და კუკიის ტაძრებში. 1956 წელს ბერად აღიკვეცა, შემდეგ კი არქიმანდრიტის ხარისხში აიყვანეს; იმავე წელს ეპისკოპოსად ეკურთხა, რის შედეგადაც მარგვეთისა და ურბნისის ეპარქიების წინამძღოლობა ჩაჰბარდა. 1959 წელს გახდა სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ქორეპისკოპოსი.
1960 წელს პატრიარქ მელქისედეკის ანდერძის საფუძველზე მას საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ტახტი შესთავაზეს, რაზეც უარი განაცხადა.
1962 წელს ეპისკოპოსი დავითი აიყვანეს მიტროპოლიტის ხარისხში. 1972 წლის პირველ ივნისს საეკლესიო კრებაზე აირჩიეს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად.
David (Devdariani) - Catholicos-Patriarch of Georgia in 1972-1977.
Church service began in 1918; In 1928 he was appointed Chief of Kharagauli District. From 1930, Father David served in Sioni Cathedral; In 1932-1947 he was at the temples of Kashueti and Kukia at different times. In 1956 he was ordained a monk and then promoted to the rank of Archimandrite; In the same year he was ordained a bishop and handed over the leadership of the dioceses of Margveti and Urbnisi. In 1959 he became the Choir Bishop of the Catholicos-Patriarch of Georgia.
In 1960, based on the will of Patriarch Melchizedek, he was offered the throne of the Catholicos-Patriarch of Georgia, which he refused.
In 1962, Bishop David was ordained a metropolitan. On June 1, 1972, at the Ecclesiastical Assembly, he was elected Catholicos-Patriarch of All Georgia.
წინ სხედან სრულად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ეფრემ II (სიდამონიძე) და ცხუმ-აფხაზეთის მიტროპოლიტი ილია (შიოლაშვილი)
მცხეთის სასულიერო სემინარია, 1970-71 სასწავლო წელი, მაისი.
The Catholicos-Patriarch of All Georgia Ephrem II (Sidamonidze) and the Metropolitan of Tskhum-Abkhazia Ilia (Shiolashvili) are sitting in front.
Mtskheta Theological Seminary, 1970-71 academic year, May.
ილია II - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი.
იყალთო, 1989 წელი, 2 ივლისი.
Ilia II - Catholicos-Patriarch of All Georgia.
Ikalto, 1989, July 2.
პატრიარქი ილია II ხატავს წმინდა თამარ მეფის ფრესკას დიდუბის ტაძარში.
თბილისი, XX საუკუნის 80-იანი წლები.
Patriarch Ilia II paints a fresco of King Tamar in Didube Cathedral.
Tbilisi, 80s of the 20th century.
ილია II - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი.
თბილისი, 1978 წელი.
Ilia II - Catholicos-Patriarch of All Georgia.
Tbilisi, 1978.
ილია II - სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1977 წლიდან
ვარძია, XX საუკუნის 90-იანი წლები.
Ilia II - Catholicos-Patriarch of All Georgia since 1977.
Vardzia, 90s of the 20th century.
მირიან მეფე და მთავარეპისკოპოსი იოანე, ქართლის პირველი ეპისკოპოსი/მთავარეპისკოპოსი (326 წელი - IV საუკუნის 40-იანი წლები).
ფრესკა, სვეტიცხოველი, XVI-XVII საუკუნეები.
ქართლის მოქცევის შემდეგ მეფე მირიანმა ელჩები გაგზავნა კონსტანტინოპოლში და სასულიერო პირების გამოგზავნა ითხოვა. საქართველოში ჩამოვიდნენ იოანე ეპისკოპოსი, ორი მღვდელი და ერთი დიაკონი.
2014 წელს საქართველოს ეკლესიამ მთავარეპისკოპოსი იოანე წმინდანად შერაცხა.
King Mirian and Archbishop John, the first bishop / archbishop of Kartli (326 - 40s of the 4th century).
Fresco, Svetitskhoveli, 16th-17th centuries.
After the conquest of Kartli, King Mirian sent ambassadors to Constantinople and asked them to send clergymen. Bishop John, two priests and one deacon arrived in Georgia.
In 2014, the Church of Georgia canonized Archbishop John.
„... ჩუენ გაბრიელ ქრისტეს მიერ ქართლისა კათალიკოზი, მოწამენი ვართ ...“
კათოლიკოს-პატრიარქ გაბრიელ III-ის (საფარელი) დამოწმება.
ფრაგმენტი 1072 წლის საბუთიდან - სოფლების შეწირულების განახლების სიგელი მეფე გიორგი II-ისა შიომღვიმის მონასტრისადმი.
"... We, the Catholicos of Kartli by Gabriel Christ, are witnesses ..."
Approved by Catholicos-Patriarch Gabriel III (Saphareli).
Excerpt from the 1072 document - the deed of renewal of village donations to the Shiomghvimi Monastery of King George II.
ეპიფანე ქართლის კათალიკოსი (1210-1220 წლები)
იენაშის სახარების ყდა, XIII საუკუნე.
ელიოზი (გობირახისძე), საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი 1399-1419 წლებში.
სვეტიცხოვლის ფრესკა.
Elioz (Gobirakhisdze), Catholicos-Patriarch of Georgia in 1399-1419.
Svetitskhovli' fresco.
იოანე VIII (დიასამიძე) - აღმოსავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი (1505-1509 წლები).
სვეტიცხოვლის ფრესკა, XV საუკუნე.
John VIII (Diasamidze) - Catholicos-Patriarch of Eastern Georgia (1505-1509).
Svetitskhoveli fresco, 15th century.
ევდემონ (ჩხეტიძე) - დასავლეთ საქართველოს (აფხაზეთის) კათოლიკოს-პატრიარქი (1557-1578 წლები) და წმინდა მეფე დავით აღმაშენებელი.
სწორედ პატრიარქ ევდემონის დროს აფხაზეთის საკათალიკოსოს რეზიდენცია გადმოიტანეს ბიჭვინთიდან გელათში და კათოლიკოსებს წმინდა გიორგის ეკლესია გამოეყოთ რეზიდენციად. ევდემონი პირველი პატრიარქი იყო, ვინც გელათის წმინდა გიორგის ტაძარში დამკვიდრდა. მისი პატრიარქობის დროს საგანგებოდ ჩატარდა საეკლესიო კრება, რომელშიც აღმოსავლეთ საქართველოს პატრიარქიც იყო მიწვეული. კრების განჩინებით ტყვეთა სყიდვისთვის დაწესდა სასჯელის უმაღლესი ზომა - ჩამოხრჩობა.
პატრიარქი ევდემონი გამოირჩეოდა სააღმშენებლო და კულტურული საქმიანობითაც - მან აღადგინა გელათის მონასტრის ორი ეკლესია, ასევე აღადგინა და მოახატვინა ბიჭვინთისა და მოქვის ტაძრები.
გელათის მონასტრის ფრესკა.
ზურა ცერცვაძის ფოტო.
Evdemon (Chkhetidze) - Catholicos-Patriarch of Western Georgia (Abkhazia) (1557-1578) and Saint Kind David Aghmashenebeli.
It was during the reign of Patriarch Eudemon that the residence of the Catholicos of Abkhazia was moved from Bichvinti to Gelati, and the residence of the Church of St. George were given to Catholics. Eudemon was the first Patriarch to be established in the Church of St. George in Gelati. During his patriarchate, a special ecclesiastical assembly was held, to which the Patriarch of Eastern Georgia was also invited. By the decision of the assembly, the highest measure of punishment was imposed for selling of captives – Hanging.
Patriarch Evdemon was also distinguished by his construction and cultural activities - he restored two churches of Gelati Monastery, as well as restored and painted the temples of Bichvinta and Mokvi.
Photo by Zura Tsertsvadze.
დოროთეოზ III - აღმოსავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი (1589-1595 წლები).
პატრიარქმა დოროთეოზმა საკუთარი საფასურით სოფელ იტრიაში ააშენა ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი.
ფოტოზე: კათოლიკოს-პატრიარქ დოროთეოზის მიერ იტრიის ღვთისმშობლისთვის მიცემული ყმა-მამულის შეწირულების წიგნის პირველი კეფი, XVI საუკუნის მიწურული.
Dorotheos III - Catholicos-Patriarch of Eastern Georgia (1589-1595).
Patriarch Dorotheos built the Cathedral of the Dormition of the Virgin Mary in the village of Itria at his own expense.
In the photo: The first chapter of the book of the slave-land donation given to the Virgin Mary of Itria by the Catholicos-Patriarch Dorotheos, at the end of the 16th century.
ზაქარია (ქვარიანი) - დასავლეთ საქართველოს (აფხაზეთი) კათოლიკოს-პატრიარქი (1657-1660 წლები).
1639 წელს ზაქარია ქვარიანი გელათის ეპისკოპოსი გახდა, მოგვიანებით - მიტროპოლიტი. მან ქუთაისში, საკუთარ მამულში, ააშენა მთავარანგელოზის ტაძარი ციხითა და სახლ-კარით. მისი ინიციატივით გურიისა და ოდიშის მთავრები გულუხვ შესაწირავებს აკეთებდნენ დასავლეთ საქართველოს ტაძრებისთვის.
პატრიარქი მეფე ალექსანდრე III-ის მოძღვარი იყო და აქტიურად ერეოდა დასავლეთ საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებაში, ცნობილი იყო კულტურულ-საგანმანათლებლო საქმიანობითაც. კათოლიკოს-პატრიარქ ზაქარიას ორი ფრესკაა შემორჩენილი გელათის მონასტერში: ერთზე ის გენათელი მღვდელმთავარია (მარჯვნივ), ხოლო მეორეზე - კათოლიკოს-პატრიარქი (მარცხნივ).
შემორჩენილია კათოლიკოს-პატრიარქ ზაქარიას მესამე გამოსახულებაც ცნობილი მისიონერისა და მოგზაურის დონ ქრისტოფორო დე კასტელის ალბომში.
Zacharia (Kvariani) - Catholicos-Patriarch of Western Georgia (Abkhazia) (1657-1660).
In 1639 Zacharia became a bishop of Gelati, later a metropolitan. In Kutaisi, on his own estate, he built the Archangel Temple with a castle and a house. With his own initiative, the princes of Guria and Odisha made generous offerings to the temples of western Georgia.
The Patriarch was a priest of King Alexander III and actively interfered in the political life of western Georgia, he was also known for his cultural and educational activities. Two frescoes of the Catholicos-Patriarch Zakaria are preserved in the Gelati Monastery: on one of them he is the High Priest of Genateli (on the right), and on the other - the Catholicos-Patriarch (on the left).
The third image of the Catholicos-Patriarch Zacharia is also preserved in the album of the famous missionary and traveler Don Cristoforo de Castelli.
ზაქარია (ქვარიანი) - დასავლეთ საქართველოს (აფხაზეთი) კათოლიკოს-პატრიარქი (1657-1660 წლები).
ცნობილი მისიონერისა და მოგზაურის დონ ქრისტოფორო დე კასტელის ალბომიდან.
ფოტო მოგვაწოდა ალექსანდრე მიქაბერიძემ.
Zacharia (Kvariani) - Catholicos-Patriarch of Western Georgia (Abkhazia) (1657-1660)
In the album of the famous missionary and traveler Don Cristoforo de Castelli.
Photo from Alexander Mikaberidze.
გარდამოხსნა, XVII საუკუნე გარდამოხსნის წარწერაში მოხსენიებულია დასავლეთ საქართველოს (აფხაზეთის) კათოლიკოს-პატრიარქი ზაქარია (ქვარიანი).
გარდამოხსნა დაცულია ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიულ მუზეუმში.
Conversion, 17th century The inscription of the conversion mentions the Catholicos-Patriarch Zakaria (Kvariani) of Western Georgia (Abkhazia).
The conversion is preserved in the Kutaisi State Historical Museum.
ნიკიფორე ირბახი (ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილი) - სამეგრელოსა და აფხაზეთის კათოლიკოს-პატრიარქი (1656-1657 წლები).
ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილს ბავშვობიდანვე საფუძვლიანი განათლება ჰქონდა მიღებული და მშობლიური ენების გარდა, იცოდა ბერძნული, თურქული, არაბული, რუსული, ფრანგული, ესპანური და იტალიური ენები.
გარკვეული პერიოდი ის კახეთის მეფის - თეიმურაზ I-ის - კარის ეკლესიის მოძღვარი იყო. 1614-1616 წლებში მამა ნიკიფორე იერუსალიმის ჯვრის მონასტერში იმყოფებოდა. 1626 წელს ის ხელმძღვანელობდა ანტისპარსული კოალიციის შესაქმნელად ესპანეთსა და იტალიაში საიდუმლო დიპლომატიური მისიით გაგზავნილ ელჩობას. ელჩობას სასურველი შედეგი არ გამოუღია.
1628 წელს რომში ჩასულმა ნიკიფორე ირბახმა აქტიური მონაწილეობა მიიღო ქართული ბეჭდვითი წიგნის გამოცემაში, ასე გამოიცა პირველი ქართული ნაბეჭდი წიგნი „ქართულ-იტალიური ლექსიკონი“, ოდნავ მოგვიანებით კი, იმავე წელს - „ქართული ანბანი ლოცვანითურთ“.
1629 წელს თეატინელთა ორდენის წარმომადგენლებთან ერთად ნიკიფორე ირბახი საქართველოში დაბრუნდა. 1632 წლის შემდეგ ნიკიფორე ირბახი გადასახლდა სამეგრელოში, სადაც ლევან II დადიანის თანამებრძოლი და თანამოაზრე გახდა.
1643-1649 წლებში ნიკიფორე ირბახი იერუსალიმის ჯვრის ქართველთა მონასტრის წინამძღვარი იყო, აღადგინა ტაძარი, განაახლა ფრესკები, შეაკეთა გუმბათი და ა.შ.
1950 წელს ის საქართველოში დაბრუნდა. 1656-1657 წლებში ლევან II დადიანის ხელშეწყობით ნიკიფორე აფხაზეთისა და სამეგრელოს კათოლიკოს-პატრიარქი გახდა. 1657 წელს, ლევან II დადიანის გარდაცვალების შემდეგ, სამეგრელოს ტახტი ხელში ვამეყ ლიპარტელიანმა ჩაიგდო, რის გამოც ის საჯაროდ შეაჩვენა პატრიარქმა ნიკოლოზმა. ვამეყმა ნიკიფორე თავის მომხრეებთან ერთად დააპატიმრა და ჩაამწყვდია დილეგში, სადაც გარდაიცვალა კიდეც 1658 წელს.
ფრესკის ფოტო ხობის მონასტრიდან მირიან კილაძისა;
ფოტო კასტელის ალბომიდან მოგვაწოდა ალექსანდრე მიქაბერიძემ.
Niceforo Irbachi (Nikoloz Cholokashvili) - Catholicos-Patriarch of Samegrelo and Abkhazia (1656-1657) .
In 1643-1649, Niceforo Irbachi was the head of the Georgian Monastery of the Cross in Jerusalem, rebuilt the temple, uodated the frescoes, repaired the dome, and so on.
In 1950 he returned to Georgia. In 1656-1657, with the support of Levan II Dadiani, Niceforo became the Catholicos-Patriarch of Abkhazia and Samegrelo. In 1657, after the death of Levan II Dadiani, the throne of Samegrelo was taken over by Vamek Liparteliani, which is why he was publicly shamed by Patriarch Nicholas.
Vamek arrested Niceforo with his supporters and imprisoned him in Dileg, where he died in 1658.
Photo of the Fresco from the Khobi Monastery By Mirian Kiladze, Photo from Castelli Album transferred by Alexander Mikaberidze.
.jpg)
დომენტი III - აღმოსავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი (1660-1675 წლები).
დომენტი კათალიკოსის ინიციატივით აიგო მჭადიჯვრის ცენტრალურგუმბათოვანი ეკლესია. მან აღადგინა ანჩისხატის ტაძარი და მასში ანჩის ხელთუქმნელი ხატი დააბრძანა; იბრძოდა ტყვის სყიდვისა და დამკვიდრებული მანკიერი წეს-ჩვეულებების აღსაკვეთად.
ფოტოზე: ფრაგმენტი 1670 წლის ქართულ-სპარსული ისტორიული საბუთიდან (მეფე არჩილის მიერ სვეტიცხოვლისთვის მტკვრისპირა ჭალისა და მიწის შეწირულების სააღაპო წიგნი).
საბუთი დაცულია საქართველოს კორნელი კეკელიძის სახელობის ხელნაწერთა ეროვნულ ცენტრში.
Domenti III - Catholicos-Patriarch of Eastern Georgia (1660-1675).
The central domed church of Mchadijvari was built on the initiative of Domenti Catholicos. He rebuilt the temple of Anchiskhati and ordered an icon of Anchiskhati in it; Fought to prevent the selling of captives and established vicious practices.
Excerpt from a Georgian-Persian historical document from 1670 (King Archil's donation book on the Mtkvari floodplain and land donation to Svetitskhoveli).
The document is preserved at the Korneli Kekelidze Georgian National Center of Manuscripts.
ანტონ I - აღმოსავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი (1744-1755, 1764-1788 წლები).
1738 წელს მომავალი პატრიარქი გელათის მონასტერში აღიკვეცა ბერად. 1739 წელს ის გელათის წინამძღვარი გახდა, 1740 წელს კი - ქუთაისის მიტროპოლიტი.
1741 წელს იმერეთში პოლიტიკური ვითარების შეცვლის გამო მეუფე ანტონი იძულებული გახდა თელავში გადმოსახლებულიყო, ხოლო 1743 წლიდან დავით გარეჯის მონასტერში მსახურობდა. 1744 წელს იგი აღმოსავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქად აკურთხეს. კურთხევის ცერემონიალს მეფე ერეკლე II დაესწრო.
1755 წელს ის გაკათოლიკების ბრალდებით კათოლიკოსობიდან გადააყენეს, 1756 წელს კი რუსეთში გაემგზავრა. 1757 წლიდან ანტონი ვლადიმირის მთავარეპისკოპოსი გახდა.
1764 წელს მეფე ერეკლე II-მ მღვდელმთავარი საქართველოში დააბრუნა და საეკლესიო კრებამ ის კვლავ კათოლიკოსად აირჩია.
ანტონ კათოლიკოსი მონაწილეობდა მორიგე ჯარის ჩამოყალიბებაში. 1772 წელს ელჩად გაგზავნეს რუსეთში. მის დროს აღდგა ქართული სტამბა, გაიხსნა სემინარიები.
ანტონ კათოლიკოსმა მნიშვნელოვანი რეფორმები განახორციელა ეკლესიის წიაღში: განაახლა ეპარქიები, შემოიტანა რედაქტირებული ახალი საღვთისმსახურო წიგნები, გამართა ღვთისმსახურთა და მრევლის განათლების სისტემა და ა.შ.
ანტონ კათოლიკოსის კალამს ეკუთვნის არაერთი ორიგინალური თუ ნათარგმნი თხზულება. მისი სამუშაო ინტერესის არეალი ვრცელი იყო: ფილოსოფია, თეოლოგია, ჰიმნოგრაფია, ჰაგიოგრაფია და ა.შ...
Anton I - Catholicos-Patriarch of Eastern Georgia (1744-1755, 1764-1788).
In 1738 the future patriarch was ordained a monk in the Gelati Monastery. In 1739 he became the head of Gelati, and in 1740 - the metropolitan of Kutaisi. In 1741, due to the change in the political situation in Imereti, Reverend Antony was forced to relocate to Telavi, and from 1743 he served in the David Gareji Monastery. In 1744 he was consecrated Catholicos-Patriarch of Eastern Georgia. The blessing ceremony was attended by King Erekle II.
.jpg)
იოსებ გენათელი (ბაგრატიონი) - დასავლეთ საქართველოს (აფხაზეთის) კათოლიკოს-პატრიარქი (1769-1776 წლები).
ის ალექსანდრე V-ის ძე და სოლომონ I-ის ძმა იყო. 1769 წლის 10 მაისს მეუფე იოსები კათოლიკოს-პატრიარქად იქნა არჩეული; განსაკუთრებული წვლილი მიუძღვის გელათის აღდგენასა და აღორძინებაში.
პატრიარქი იოსები აქტიურად იყო ჩართული იმერეთის პოლიტიკურ ცხოვრებაში.
გელათის მონასტრის ფრესკა.
ბესო ნაცვლიშვილის ფოტო.
Joseph Genateli (Bagrationi) - Catholicos-Patriarch of Western Georgia (Abkhazia) 1769-1776.
Son of Alexander V and brother of Solomon I. On May 10, 1769, Reverend Joseph was elected as Catholicos-Patriarch; He made a special contribution to the restoration and revival of Gelati. Joseph Genateli (Bagrationi) - Patriarch Joseph was actively involved in the political life of Imereti.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს ეროვნული არქივის საგამოფენო პავილიონი 2022 წლის 24 მაისს საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის 105 წლისადმი მიძღვნილ საიუბილეო გამოფენა გაიხსნა და ამჟამადაც მიმდინარეობს.
ექსპოზიციაზე "საქართველოს ეკლესიის წინამძღვრები" წარმოდგენილი იყო საქართველოს ეკლესიის პირველი მამამთავრების, კათოლიკოსებისა და კათოლიკოს-პატრიარქების მოღვაწეობის ამსახველი მასალა, ეროვნულ არქივში დაცული ისტორიული საბუთები, ხელნაწერები, ფოტო და სხვა საარქივო დოკუმენტები; ასევე პატრიარქების მემორიალურ ნივთები, რომლებიც სხვადასხვა კერძო კოლექციაშია დაცული.
ამ გვერდზე წარმოდგენილია გამოფენის ონლაინვერსია.
კურატორი – ქეთევან ასათიანი.